Er komt veel kijken bij de geboorte van een kind. Er moet van alles geregeld worden en je krijgt er een hoop verantwoordelijkheid bij. Een veel voorkomende vraag is dan ook: wat is ouderlijk gezag? Wie is verantwoordelijk voor de opvoeding en de verzorging van het kind?
Vind antwoord op de vraag: wat is ouderlijk gezag? door op Vind passend advies te klikken en de vragenlijst in te vullen.
Lees hieronder meer over: wat is ouderlijk gezag? Heb je daarna nog vragen? Neem dan contact op met een Rechtswinkel. Een medewerker kan samen met je naar de situatie kijken. Dit is meestal gratis.
Veelgestelde vragen over dit onderwerp
Door erkenning regel je dat je volgens de wet wordt gezien als ouder van het kind. Vaak ontstaat dit vanzelf, maar er zijn situaties waar dit niet zo is. Bijvoorbeeld als een man en een vrouw een kind krijgen, zonder dat zij zijn getrouwd of een geregistreerd partnerschap hebben. De man is dan volgens de wet nog niet automatisch de vader. Hiervoor is eerst nog erkenning nodig. Zo zijn er nog een aantal situaties waar dit geldt.
Gezag gaat over wie de keuzes maakt voor en namens het kind. Bijvoorbeeld over school, sport of bij het zetten van een handtekening. Ook moet deze persoon het kind opvoeden en verzorgen. Beide ouders kunnen gezag hebben (gezamenlijk gezag) of één van de ouders. Als het kind 18 jaar wordt, stopt het gezag. Let op: je bent nog wel verplicht het kind te onderhouden tot deze 21 jaar is.
Omgang speelt vooral een rol bij scheiding. Het regelt wanneer het kind bij welke ouder is, ook tijdens vakanties en feestdagen.
Hoe krijg ik gezag?
Automatisch gezag
De moeder van het kind heeft automatisch gezag. Het gezag van de andere ouder ontstaat vanzelf als hij/zij is getrouwd of een geregistreerd partnerschap heeft met de moeder. Ook als deze persoon niet de biologische ouder is. Op deze manier hebben de ouders dan gezamenlijk gezag over het kind.
Let op: er kunnen maximaal twee personen gezag hebben over het kind. Als de ouders met gezag uit elkaar gaan, behouden zij beiden het gezag.
Gezag krijgen door de rechter
Er zijn ook situaties waarin het gezag niet vanzelf ontstaat. Een voorbeeld hiervan is wanneer de moeder enkel samenwoont met haar partner. De partner kan dan naar de rechter om het gezag aan te vragen. Dit kan wel pas als je volgens de wet wordt gezien als ouder. Daarvoor moet je eerst het kind erkennen. Voor het gezamenlijke gezag moet de moeder toestemming geven. Geeft ze dat niet? Dan kan je vervangende toestemming aanvragen bij de rechter. De rechter zal kijken naar wat het beste is voor het kind.
Kan het gezag ook bij iemand anders liggen?
Ja, het gezag kan ook bij iemand anders dan de ouders liggen. Deze persoon noemen we dan de voogd. Een voogd heeft dezelfde verplichtingen als een ouder met ouderlijk gezag. Situaties waarin de rechter een voogd aanwijst zijn:
- Wanneer de ouders niet goed voor hun kind kunnen zorgen.
- De ouders zijn overleden.
Waar moet iemand met gezag zich aan houden?
Een ouder met gezag:
- Moet het kind verzorgen en opvoeden.
- Zorgt voor het geld van het kind.
- Voert officiële handelingen uit voor het kind. Bijvoorbeeld het aanvragen van een paspoort.
- Is verantwoordelijk voor alle gevolgen van een kind onder de 14 jaar. Bijvoorbeeld als het kind een voetbal door het raam van de buren gooit. De ouder met gezag moet dan de schade betalen.
- Is verantwoordelijk voor de veiligheid van het kind. Het kind moet binnen en buiten het gezin veilig zijn.
Kan het gezag worden stopgezet?
Ja, het gezag kan worden stopgezet. Dit heeft verder geen invloed op de omgang. De ouder en het kind hebben namelijk recht op contact. De ouder waarvan het gezag stopt is alleen niet meer verantwoordelijk voor het kind. Deze mag dus niets meer bepalen voor het kind. Wel is hij/zij nog verplicht te betalen voor de opvoeding en verzorging van het kind. Een ouder kan het stoppen van gezag niet zelf aanvragen. Dit doet De Raad voor de Kinderbescherming of het Openbaar Ministerie. Dit gebeurt niet snel. Er zal vaak eerst ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing plaatsvinden.
Redenen voor het stopzetten van gezag kunnen zijn:
- De ouder maakt misbruik van zijn gezag. Bijvoorbeeld als de ouder het kind expres niet naar school laat gaan.
- Het kind wordt bedreigd in zijn ontwikkeling. Bijvoorbeeld door een verslaving, kindermishandeling of mentale problemen bij de ouders of het kind.